Lieve Allemaal,

Daar ben ik weer met het vervolg van mijn Rwanda reis.

Zaterdag

We zijn in feite het hele land doorgereden van Oost naar West. Rond negen uur uit het Akagera Park vertrokken. Berg op ,berg neer met dus prachtige uitzichten. View Points waren er nauwelijks, dus weer vanuit de auto foto’s gemaakt, die niet fantastisch zijn. Ook omdat het miezerig weer was, slechts af en toe droog, dus heiig. Onderweg hebben we geluncht in een soort wegrestaurant, waar internationale bussen en vrachtwagens stopten.

Ik noemde mijn chauffeur intussen Bosco, dat bleek ook een voornaam te zijn en niet zijn achternaam, wat ik dacht. Ik ervaar hem en de Rwandezen als introvert en bescheiden, niet zo open. En nog steeds was ik erg bezig met de genocide en wilde er graag over praten. Tijdens de uren in de auto heb ik hem gevraagd, wat hij belangrijk vond, dat ik wist over Rwanda en de mensen. Zo kwamen we vanzelf ook op de genocide. Hij had me al verteld, dat hij alleen een Tante en haar gezin had verloren, maar wat was zijn ervaring? Hij bleek toen 21 jaar te zijn geweest en deels in Burundi te zijn opgegroeid, waar hij toen ook was dus het niet zelf heeft ervaren. Zijn vader was leraar en de rotzooi blijkt al in de jaren zestig te zijn begonnen. Zijn vader is toen naar het nabije buitenland verhuisd. Ik heb hem laten praten en weet niet wanneer hij is terug gekomen. Broers en zussen wonen nog verspreid. Rond 16:45 kwamen we aan bij mijn hotelletje Paradis Malahide Hotel. Totaal anders dan het vorige. Het was klein, een stuk of 8 huisjes of kamers, restaurant met tuin aan het water, Lake Kivu. Meer mijn smaak, maar wat oud.

Het grote meer vormt de grens met Congo. De stad vlakbij is Musanze en daar loopt de grens pal doorheen. Ik kreeg een huisje met uitzicht op het meer, leuk, wel zonder internet. Dan moest ik naar het restaurant, best.

Zondag

Aan het meer ontbeten en om half elf op mijn verzoek met Bosco naar een kerk. Het dansen en zingen, dat ze in Afrika doen, vind ik altijd heel leuk. Een oom van hem bleek hier dominee, maar was ziek, dus hem niet ontmoet. We vielen midden in het dansen en zingen. Was meer dan een uur en ik genoot. Daarna begon een Protestantse dienst, waar ik niets van verstond, maar af en toe fluisterde Bosco me wat toe. We werden speciaal als gasten verwelkomd, dus weglopen kon niet, terwijl dat in Afrika wel gebeurt. In totaal was het 2 en een half uur. Terug naar het hotel, waar we samen hebben geluncht . ’s Middags werd ik opgehaald met een bootje om een tocht over het meer te maken en naar een hotspring te gaan. Dit is de regio van 5 vulkanen op een rij, waarvan er een nog werkt. In de natuur waren langs de kust van het meer een paar plekken, waar heet water opborrelde. Ze vertelden me 75 graden, maar dat lijkt me heel heet om erin te gaan. Medicinaal water, dus zieke mensen kwam er ook. Ik was mijn bikini , zoals jullie weten kwijt, dus in een shirt en 3/4 broek ben ik het water in gegaan. Ik viel niet uit de toon. Eerst het warme bad, zittend in het water kregen mijn benen, armen en schouders een massage, daarna werden ledematen met modder ingesmeerd. Ik vond het heerlijk. Ze zei dat ik vannacht lekker zou slapen en zowaar dat gebeurde! Weer de boot in en een tochtje over het meer. Deze keer geen dieren te zien, want alle kusten zijn bebouw. Het was zonsondergang tijd, maar bewolkt. De vissersboten, die ’s nachts vissen, voeren uit. Die bestaan uit drie stuks smalle boten met lange stokken aan elkaar verbonden en lange grote hengels aan voor en achterkant van alle drie boten. Netten worden tussen de boten in het water gelaten en met vis weer opgehaald. Ik heb ze alleen zien uitvaren. Roeiers in de twee buitenste boten. Ze hebben eten mee, want overnachten op zee. Omdat het bewolkt was zijn mijn foto’s donker, ik vraag me af of je de constructie vd boten kunt zien.

Maandag

Vertrek uit het Paradis Malahide hotel. In de buurt gingen we naar een thee fabriek, maar deze was voor schoonmaak gesloten. Ze ontvingen ons wel en namen ons mee naar de plantages, waar ik met schort en mand leerde hoe je thee plukker kunt worden. Heel grote plantages zijn het. Terug naar de fabriek was het onduidelijk of we de was en droog machines, niet werkend, wel of niet mochten zien. Eindelijk kwam de directeur, die niet nee zei, maar ik voelde dat hij het niet wilde. Ik hakte de knoop door, maar toen wilden ze dat we het volle pond betaalden en wilde Bosco wel dat ik de machines kon zien. Ik stelde niet zien en halve prijs voor en dat werd geaccepteerd. Wat een toestand. Nu gingen we op weg naar het Vulcanen Gebied bij de stad Muzanse. Even buiten de stad lag Tiloreza Volcanos Ecolodge, waar ik zou overnachten. Daar geluncht en naar het Gorilla Guardians Village in Kinigi gegaan voor een culturele experience with former poachers. Met trommelgeroffel werden we ontvangen! Er is een dorpje met Afrikaanse hutjes gebouwd, waar de stropers niet wonen, maar werken. met in elk hutje informatie. Over Rwanda’s geschiedenis en traditionele gewoonten. Hoe een smit werkte, hoe meel gemalen werd, hoe bananenbier gebrouwen wordt, welke planten een medicijnman gebruikt. Een maffe oude man danste op het trommel geroffel en probeerde me te leren boogschieten, wat niet lukte. Ik vond hem erg grappig. Er was een hut voor de koning en in mijn geval koningin. Ik werd aangekleed als koningin en gefotografeerd met mijn gorilla staf voor de hut. Daarna vroegen ze me of ik wilde trouwen op de traditionele manier, tuurlijk! Ik hoorde de begeleidster vragen of Bosco de bruidegom wilde zijn, maar blijkbaar had hij geantwoord dat ze het mij moest vragen en spontaan koos ik de maffe man, die in de buurt stond! Ik kreeg andere doeken om en ik moest gaan zitten in een draagbaar. Deze hesen mannen op hun schouder en ik werd gedragen naar een hut, waar mijn bruidegom stond te wachten. Wat een lol! Ik werd bij hem afgezet met giften, zoals kruiken, en een minuutje ging de deur dicht en stonden we in het donker. Deur open en we werden toegejuicht. Daarna werd er voor mij gedanst en moest ik even meedansen. Natuurlijk eindigde de toer in de souvenirwinkel, waar ik dan toch maar wat kocht.

Er waren wel 100 foto’s van me gemaakt, dus ik had heel wat uit te zoeken in het hotel. Het hotel was niet zo bijzonder en ik was de enige gast, waarschijnlijk omdat het regenseizoen is. Ik voelde dat ze daar niet zo blij mee waren en was blij dat het maar 1 nacht was.

Dinsdag

Dit vulkanen gebied is waar de Berg Gorilla’s leven, dus waar je de hike’s kunt doen, waar ik niet voor gekozen had. Ik vroeg Bosco of er meer mensen waren, die wel kwamen, maar het niet deden. Dat bleek zo, omdat het 600 tot 800 euro kost. Daar had ik nog niet aan gedacht.

Er is door Ellen DeGeneres een museum opgezet voor the Dian Fossey Gorilla Fund. In een groot gebouw was info over Dian Fossey, haar werk, over gorilla’s, onderzoek nu en het Fund. Dat vond ik erg interessant. Zelfs de metalen hut, waarin ze gewoond heeft staat in het museum. Ik heb er goed 2 uur rondgelopen.

Vervolgens oor naar het Red Rocks Center. Een Centrum, dat opgezet is om mensen werk te verschaffen. Je kunt er overnachten, er is een restaurant en je kunt workshops doen. Ik heb een kandelaar gekleid en geleerd hoe ze manden , bakjes en onderzetters maken. Dat was leuk met de lokale vrouwen en een tolk. Met Bosco daar ook geluncht. We moesten terug naar Kigali en deden dat in twee een half uur. Eind vd middag weer in mijn niet favoriete Heaven Boutique hotel, dat erg vol bleek te zitten. Ik kreeg een kamer aan het eind van het hotel, ver lopen naar de restaurants, en toen ik het balkon bekeek , bleek dat door matten afgesloten te zijn, zodat ik niet naar buiten kon kijken. Ik voelde me opgesloten, dus terug naar de receptie. Met de nadruk dat ik nu al 2keer een upgrade had gekregen ( maakt mij wat uit, is hun probleem) kreeg ik andere kamer, groter en open balkon. Dat was ok en er waren geen klopgeesten!

Woensdag

Deze ochtend naar een vrouwencentrum in Kigali. Veel vrouwen kregen daar een inkomen, omdat ze spullen naaiden, maar ik was er voor een kook workshop. Jullie weten dat ik niet van koken houd, maar kletsend met de vrouwen Rwandees eten klaar maken voor 40 personen vond ik erg leuk. We maakten groene bananen klaar, aardappelen, zoete aardappelen, rijst, rode bonen, dodo ( soort spinazie met gemalen pinda’s), cassave en witte kool met wat paprika, tomaat en wortelen. Daar hebben Bosco en ik ook van geluncht, de vrouwen zelf mochten niet eten, want ze waren moslim en het is Ramadan. Nog wat gekocht in hun winkel en daarna niet meer naar de markt gegaan, want ik wilde niets meer kopen en was moe. Een middag relaxen stond me meer aan. De tijd besteed aan mijn foto’s en mijn verslag, deels bij het zwembad. In een luchtige jurk, want het was lekker warm weer.

Donderdag

Heel vroeg op, want moest naar het vliegveld. Afscheid van Bosco was goed, hij was duidelijk blij dat ik het zo fijn had gehad en dat liet weten. Bij de gate bleek dat het vliegtuig 2 uur vertraging had, waardeloos, voor niets vroeg op! De vlucht ging goed, ik kon Lake Victoria, goed zien liggen en om 4 uur in de middag was ik terug in mijn vertrouwde Brackenhurst, waar ik mijn verhaal kwijt kon aan Jane en haar collega Evelyn. Nog een paar nachten hier en in het weekend vlieg ik terug naar Nederland.

Ik verheug me erop jullie weer te zien! Dank voor jullie reacties en fijn dat jullie mij gevolgd hebben. Heel veel liefs van @nkie

PS meer foto’s komen nog!